اعتبارسنجی ایده استارتاپی

دانسته چهارم؛ اعتبارسنجی ایده استارتاپی؛ آنچه بهتر است قبل از شرکت در یک استارتاپ ویکند بدانیم.

یکی از مهمترین کارهایی که شرکت کننده هایِ استارتاپ ویکندها تشویق به انجامش می شوند، اعتبارسنجی ایده استارتاپی شان می باشد. تا اینجا ما با هم، ایده پردازی کردیم و از خلاقیت در ایده پردازی گفتیم. از تفاوت استارتاپ با باقی کسب و کارها حرف زدیم و از مهمترین ویژگی مدل درامدی استارتاپ ها نوشتیم. حالا که ما با لحاظ کردن همه ی این موارد به ایده ی خوبی دست پیدا کرده ایم، وقت این است که کمی از دایره دوستان و هم تیمی های خود پا را فراتر گذاشته و با مشتریان خود ارتباط برقرار کنیم.

چون سوی دیگر هر ایده، مشتریان هستند و اینجاست که اعتبارسنجی ایده استارتاپی، به این معنا که آیا کار ما مشتری دارد یا نه و اگر بله، آیا حاضرند بابت محصول یا خدمت ما هزینه پرداخت کنند، شروع می شود.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

اعتبارسنجی ایده استارتاپی به چه معناست و چرا ضرورت دارد؟

برای محصول یا خدمتی که در پی ارائه آن هستید، باید مشتریِ درست را انتخاب کنید. همچنین برای اینکه میزان ریسک و احتمال شکست شما کمتر شود، باید بازار هدف خود را مطالعه و آزمایش کنید، که یعنی همان اعتبارسنجی ایده استارتاپی.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی، فرآیند آزمودن و تأیید اعتبار ایده‌ی شما با مشتری های واقعی، قبل از اقدام به هر کار عملی و یا صَرف هزینه برای تجاری کردن محصولتان است. یعنی بدانید که آیا واقعا دست روی مساله ی مهم و درستی گذاشته اید؟ مساله ای که مردم برای دستیابی به راه حلش حاضرند هزینه کنند.

علاوه بر اینکه این کار در وقت و پول شما بسیار صرفه‌جویی می کند، به زعم من دو نتیجه بسیار بسیار مهم دیگر نیز دارد: یک؛ خارج شدن شما از دایره امن و محصور شده با فرضیات و رو در رو شدن با دنیای واقعی مشتریانتان و دو؛ شناخت بسیار خوبی که در مورد بازار و جوانب کمتر دیده شده ی کارتان با اظهارنظرهای افراد پیدا می کنید. چون قطعا هر فردی با تجربیات و شخصیت متفاوتش، گنجینه ای از بازخوردها و نظرات کارساز برای شما خواهد بود.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

توجه: لطفا اشتباه خیلی از افراد را که بر پایه فرضیات، تصورات و پیش بینی های آزمایش نشده، دست به کار می شوند، تکرار نکنید و اعتبارسنجی ایده استارتاپی خود را جدی بگیرید.

نحوه اعتبارسنجی ایده استارتاپی؛ آشننایی با کتاب تست مامان

اعتبارسنجی ایده استارتاپی بسته به نوع کار می‌تواند به شکل های مختلف و بسیار ساده ای انجام شود. از مصاحبه‌های حضوری گرفته تا صفحات نظرسنجی و… . هدف کلی فهمیدن درستی راه، قبل از تولید و عرضه‌ی محصول نهایی است. و ما در این مقاله شیوه ای ساده و کاربردی را به شما آموزش خواهیم داد. شیوه ای برگرفته از کتاب بی نظیر تِستِ مامان (Mom Test: How to talk to customers) که چگونگی اعتبارسنجی ایده ها چه استارتاپی و چه غیر استارتاپی را برای گرفتن بهترین نتیجه آموزش می دهد.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

ابتدا لیستی از پذیرندگان آغازین خود را یادداشت کنید. (برای آشنایی با مفهوم پذیرندگان آغازین می توانید به این مقاله مراجعه فرمایید.) سپس سوالاتی را که باید بپرسید تا به پاسخی صحیح و قابل اتکا برسید را تنظیم کنید. و بعد از خانه خارج شوید و به سراغ آن افراد روید و در گفتگویی حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه و حداکثر ۳۰ دقیقه سوالات خود را از آن ها بپرسید.

نکات مهم در تنظیم سوالات و نحوه صحبت با مشتری در حین اعتبارسنجی ایده استارتاپی

بهتر است از اعضای خانواده و دوستان نزدیک اعتبارسنجی ایده استارتاپی خود را شروع نکنید. چون در بیشتر مواقع اطلاعاتی که در اختیار شما می گذارند، از سر خیرخواهی، واقعی نیست. آن ها نمی خواهند شما را ناامید کنند و در بیشتر مواقع تعریف و تحسینتان می کنند. البته در ادامه ی مقاله با ارائه نکاتی از کتاب تست مامان، به شما خواهیم گفت که در اعتبارسنجی ایده استارتاپی خود چگونه سوال کنید که حتی مادرتان با وجود تمام عشقی که به شما دارد، نتواند چیزی جز نظر واقعی خود را به شما بگوید.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

نباید ایده را مستقیما بیان کنید و بپرسید خب نظر شما چیست؟ یا چقدر حاضرید بابت این محصول هزینه کنید؟ چنین صحبتی خیلی زود تمام می شود و شما به اطلاعات واقعی و مفید دست پیدا نمی کنید. هدف شما در صحبت با مشتریان باید این باشد که بفهمید آیا واقعا این موضوع برای آن ها دغدغه محسوب می شود یا نه؟ چه زمان هایی با این مشکل روبه رو می شوند؟ و تابحال چطور با این مساله کنار آمده اند. برای اینکار بهتر است با بهانه هایی مثل می خوام یه کتاب بنویسم، پایان نامه دارم و … سوال ها را شروع کنید و به طور غیرمستقیم وارد عمل شوید.

به هوش باشید که در اعتبارسنجی ایده استارتاپی، به جای سوال های کلی و نظر افراد در مورد آینده، در مورد اتفاق های مشخص گذشته ی آن ها سوال کنید تا به وضوح برسید. تا بدونید آیا واقعا این مشکل را داشته اند یا نه؟ نظرات شخصی به درد نمی خورند و هر چیزی که در مورد آینده باشد، یه دروغ خوشبینانه است. اینکه فرد بگوید به نظر من این یک مساله بزرگ است دردی از شما دوا نمی کند. باید از زمانی که این مشکل را داشته و درصدد حل آن برامده برایتان بگوید.

کافیست کمی سریش باشید و گیر بدهید تا همه دنیا بگویند که ایده تان عالیست. یعنی افراد اگر احساس کنند که دوست دارید فقط همین را بشنوید حتی اگر دروغ باشد، حتما به شما دروغ می گویند تا از دستتان خلاص شوند. پس گیر ندهید و با پرحرفی به صحبت جهتی که دلخواهتان است ندهید. بگذارید به اطلاعات موثق دست پیدا کنید و از نه شنیدن نترسید. نه شنیدنِ به موقع بهتر از هزینه کردن های زیاد برای تولید محصولی است که مشتری ندارد و شکست محسوب می شود.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

تا وقتی که هدف اصلی افراد از انجام کاری را پیدا نکردید، تمام تیرهایتان را در تاریکی شلیک کنید. به این معنا که شاید مساله ی دیگری در زندگیشان است، آن را بیابید و برای حل آن تلاش کنید چون بررسی رفتار مشتری است که مشکلات و کاستی ها را مشخص می کند.

 بعضی از مشکلات اهمیت خاصی ندارند. اگه مشتری ها قبلا دنبال راه حلی برای مشکلشان نگشته اند، پس هیچ دلیلی ندارد که بخواهند الان دنبال راه حل شما باشند. کمتر حرف بزنید، هرچی بیشتر حرف بزنید، کمتر اطلاعات می گیرید.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی را تا کجا ادامه دهیم؟

اگر می پرسید تا چه تعداد فرد اعتبارسنجی ایده استارتاپی را ادامه بدهیم باید بگویم که حداکثر ۱۰ مصاحبه برای هر بخش از مشتری یا تا زمانی که حرف های جدیدی می شنوید. بعد از اینکه اعتبارسنجی های شما تمام شد، جمع بندی و نتیجه گیری کنید و بعد ایده خود را ادیت کنید. و بعد باز هم به اعتبارسنجی بپردازید. در واقع اعنبارسنجی ایده ها در کل مسیر کسب و کار شما باید باشد تا هر مرحله از کارتان را بیازمایید.

در مراحل بعدی اعتبارسنجی ایده استارتاپی می توانید به بیان ایده بپردازید و برای اینکه بدانید آیا مردم واقعا حاضر به خرید محصولتان هستند یا نه درخواست پیش پرداخت و قرارداد و .. کنید. با اینکه کم پیش می آید کسی به شما بگوید حاضر است چقدر بابت محصولتان بپردازد اما می توان فهمید که محصول واقعا چقدر برای مشتری ارزش دارد. همچنین اعتبارسنجی ایده  استارتاپی خود را به جلسات طولانی، پیچیده و رسمی تبدیل نکنید. گفتگوهای کوتاه و صمیمی، راه بهتری برای بدست آوردن اطلاعات در مورد مشتری و نیازهایشان می باشد.

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

نمونه سوال های نامناسب در اعتبارسنجی ایده های استارتاپی

فکر می کنین ایده ی خوبیه؟

محصولی رو که فلان کار رو انجام بده می خرین؟

برای محصولی که فلان کار را انجام بده چقدر حاضرین پول بدین؟

حاضرین مبلغ فلان تومن رو برای محصولی که فلان کارو انجام میده، پرداخت کنین.

نمونه سوال های مناسب در اعتبارسنجی ایده های استارتاپی

اگر محصول رویایی شما وجود داشت، اون محصول چطور بود؟

چرا فلان ویژگی رو می خواین؟

اگه محصول این ویژگی رو نداشته باشه چی میشه، چه پیامدهایی براتون داره؟

میشه در مورد آخرین باری که این اتفاق افتاد بیشتر توضیح بدین؟

روند کارتون رو برام توضیح می دین؟

برای حل مشکلتون چه راه حل های دیگه ای رو امتحان کردین؟

در حال حاضر چطور مشکلتون رو حل می کنین؟

تصمیم های مالی رو چه کسی یا کسایی می گیرن؟ (بیشتر B2B)

به نظرتون دیگه با کی صحبت کنم خوبه؟

به نظرتون سوالی باقی مونده که من نپرسیده باشم؟

اعتبارسنجی ایده استارتاپی

نتیجه گیری:

اول اینکه توصیه اکید به شما داریم تا کتاب تست مامان را بخوانید و دوم اینکه برای اعتبارسنجی ایده استارتاپی خود اصلا نترسید. باور کنید فیدبک گرفتن از مخاطبان واقعی بسیار بسیار بهتر از یکجا ماندن و به تنهایی فکر و خیال کردن است. بسیار بسیار بهتر از آب در هاون کوبیدن است. پس حتما اعتبارسنجی را جزو برنامه های اصلی و زودهنگامتان بگنجانید.

یا حق

نگار هستم، فاندر استارتاپ سیویتاس و فارغ التحصیل معماری و طراحی شهری. به پژوهش و نویسندگی خیلی علاقه دارم و سعی می کنم همیشه در حال یادگیری و نوآفرینی باشم.

    نظرتان را بنویسید

    آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.*